ΝΑ ΤΟ ΔΩ/ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΔΩ The Tattooist of Auschwitz - Κριτική



Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς

Εικόνα1.jpg

Η ιδέα ότι η αγάπη θα μπορούσε να ανθίσει στα πιο τρομακτικά μέρη, όπως για παράδειγμα σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, είναι κάτι που δύσκολα πιστεύει κανείς ότι μπορεί να συμβεί. Κι όμως, ο Λάλι Σόκολοφ και η Γκίτα Φουρμάνοβα, δύο Σλοβάκοι κρατούμενοι στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, πράγματι συναντήθηκαν στο στρατόπεδο, ερωτεύτηκαν και επέζησαν, για να περάσουν μια μακρά ζωή μαζί. Αυτού του είδους η απίθανη ιστορία αγάπης εκτόξευσε το μυθιστόρημα της Χέδερ Μόρις με τίτλο «Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς», σε μπεστ σέλερ, αν και είναι αμφιλεγόμενο– οι συζητήσεις εξακολουθούν να μαίνονται σχετικά με την αλήθεια των ισχυρισμών και των λεπτομερειών της εκδοχής της για την ιστορία του Λάλι και της Γκίτα. (Το Μουσείο Μνήμης του Άουσβιτς παρατηρεί ότι το βιβλίο «δεν μπορεί να προταθεί ως αξιόλογος οδηγός για όσους επιθυμούν να κατανοήσουν την ιστορία του στρατοπέδου»).

Όμως, σίγουρα κάνει την ιστορία πιο ευχάριστη. Σε αυτό βασίστηκε η ομάδα πίσω από την προσαρμογή του μυθιστορήματος για το δίκτυο Stan, σε μια σειρά έξι επεισοδίων. Μια στενάχωρη, στοιχειωμένη απεικόνιση των εγκλημάτων του Ολοκαυτώματος, διανθισμένη με αρκετή ελπίδα και ρομαντισμό, τόσο όσο να μας σερβιριστεί λιγότερο γλυκόπικρη και όχι τόσο βασανιστική. Παρ' όλες τις λεπτομέρειες της εποχής και την ακλόνητη απεικόνιση της φρίκης του Ολοκαυτώματος, όμως, «Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς» επιβαρύνει περισσότερο, παρά εμψυχώνει.

Παρατηρήσαμε ότι η σειρά προτίμησε να μας συστηθεί ως ιστορικό μυθιστόρημα φαντασίας, παρουσιάζοντάς μας την τότε νεοφώτιστη συγγραφέα από τη Νέα Ζηλανδία, τη Χέδερ Μόρις (την υποδύεται η Μέλανι Λίνσκι), η οποία έρχεται σε επαφή με τον ογδοντάρη Σόκολοφ (τον υποδύεται ο Χάρβεϊ Καϊτέλ, με αρκετό προσθετικό μακιγιάζ) για να της πει την ιστορία του κι εκείνη να τη χρησιμοποιήσει για τη συγγραφή του πρώτου της βιβλίου. Οι ερμηνείες και των δύο ηθοποιών είναι εκπληκτικές. Η μεν Λίνσκι παρουσιάζεται σαν ακροατής και παρατηρούμε τις εκφράσεις της καθώς αγωνίζεται να επεξεργαστεί τη φρίκη που της ιστορεί ο Λάλι και την ανάγκη της να θέσει κάποια όρια απέναντί του. Ο ηλικιωμένος Λάλι, εν τω μεταξύ, στοιχειώνεται κυριολεκτικά από τη φρίκη των ημερών που πέρασε στο Άουσβιτς. Ο Καϊτέλ εμποτίζει τον χαρακτήρα του με μια ήσυχη, παθητική αξιοπρέπεια. Οι ρόλοι που υποδύονται απαιτούν τεράστιο χάρισμα υποκριτικής και καταφέρνουν να μας πείσουν για το πόσο υπέφεραν από τις αποτρόπαιες αναμνήσεις.

Η ουσία της ιστορίας έρχεται όταν βλέπουμε στο πρώτο επεισόδιο της σειράς, τον Λάλι, στα νιάτα του να στέλνεται στο Άουσβιτς. Παρά το ρητό της πινακίδας πάνω από την πύλη που γράφει «Η δουλειά θα σας απελευθερώσει» είναι γρήγορα προφανές ότι είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό στρατόπεδο εργασίας. Εκεί εξοντώνονται, είτε γρήγορα λόγω αδιάκριτων ναζιστικών σφαιρών, είτε αργά από ασθένειες και πείνα. Ο Λάλι μπορεί να βρει μια σχετική ασφάλεια μόνο ως ένας από τους δερματοστίκτες του στρατοπέδου (υπεύθυνος για το μαρκάρισμα του χεριού κάθε κρατούμενου με τον αριθμό που θα γίνει η νέα του ταυτότητα), ένα καθήκον που αποδέχεται μοιρολατρικά.
4320.jpg
Η ελπίδα έρχεται, φυσικά, με την άφιξη της Γκίτα (Άννα Πρότσνιακ), μιας όμορφης νεαρής κοπέλας, και διακρίνουμε ματιές στα όρια της διαστροφής, την ώρα που πιέζει μελάνι στο δέρμα της. Είναι έρωτας με την πρώτη ματιά για αυτά τα δύο ερωτευμένα πουλιά, αλλά η υλικοτεχνική υποστήριξη των στρατοπέδων τους κρατά χωριστά. Παρόλα αυτά, βρίσκουν λόγους να βλέπουν ο ένας τον άλλον, συχνά μόνο και μόνο για να κρατήσουν τον άλλον ζωντανό. Αρχικά ο Λάλι, προσπαθεί να βρει φάρμακα για το μολυσμένο χέρι της Γκίτα και στη συνέχεια η Γκίτα προσπαθεί να βρει τον Λάλι μετά από εβδομάδες χωρισμού.

Απροσδόκητη εξέλιξη στη ρηχή και συνηθισμένη ιστορία του στρατοπέδου συγκέντρωσης έρχεται με την περίεργη θέση του δερματοστίκτη, που έχει ο Λάλι στο στρατόπεδο. Την ενοχή που αισθάνεται για τη συγκριτικά προνομιούχα θέση του, το αυξανόμενο συναισθηματικό τίμημα του να βλέπει φίλους να πυροβολούνται, να σέρνονται μακριά ή να δηλητηριάζονται με αέρια και την οδυνηρή λαχτάρα των στιγμών χωρίς την Γκίτα. Έχουμε επίσης, έναν ψυχοπαθή αξιωματικό των SS που παίζει μία τον αντισυμβατικό σύμμαχο, αλλά και την μονίμως επικείμενη απειλή, του οποίου τα νεκρά μάτια και ο μηδενισμός κάνουν τις σκηνές του με τον Λάλι ιδιαίτερα αγωνιώδεις.

Όπως και οι περισσότερες απεικονίσεις των στρατοπέδων, είναι ζοφερές, βρώμικες και θλιβερές, έτσι κι εδώ, έχουμε μια «αφυδατωμένη» κινηματογράφηση που παίζει με τα «κενά» γκρι και καφέ. Είναι ένα ταιριαστό σκηνικό για μια ιστορία τόσο τρομακτική όσο αυτή, φέρνοντας στο νου τις τεχνικές λεπτομέρειες και την οδυνηρή αμεσότητα φημισμένων έργων του Ολοκαυτώματος όπως η «Λίστα του Σίντλερ» και ο «Γιος του Σαούλ». Ο Χάνς Ζίμερ χρωματίζει τη σειρά με δυσοίωνους ήχους από έγχορδα, αφήνοντας μόνο τους ήχους του πιάνου να υπογραμμίζουν τις σπάνιες στιγμές ιδιωτικότητας του Λάλι και της Γκίτα.

Η σειρά δείχνει αξιωματικούς των SS να πυροβολούν Εβραίους που κλαίνε, που αναγκάζουν Εβραίες γυναίκες να εκτελούν σεξουαλικές υπηρεσίες μαζί τους και μας δείχνει καταδικασμένους κρατούμενους να φωνάζουν, «Είμαι ελεύθερος!» με ανακούφιση, λίγο πριν κρεμαστούν. Η αίσθηση της καταστροφής είναι τόσο κυρίαρχη, τόσο αδυσώπητη, που αμβλύνει τις στιγμές που οι χαρακτήρες προσπαθούν να ξεφύγουν από την κόλαση που τους επέβαλαν οι Ναζί.


Η πρότασή μας: ΔΕΙΤΕ ΤΟ

Ο «Δερματοστίκτης» μοιάζει να υποφέρει συγκριτικά με άλλες ταινίες και σειρές σχετικές με ναζιστικές θηριωδίες και το Ολοκαύτωμα. Ωστόσο, ακολουθεί πολύ πιο νέα, δυναμικά μονοπάτια, παρουσιάζοντας ιστορίες ανθεκτικότητας και ηρωισμού κατά τη διάρκεια εκείνων των σκληρών χρόνων. Αν μη τι άλλο, κάτι διαφορετικό που αξίζει να παρακολουθήσετε.

Η σειρά μεταφράστηκε για το fansubbers.gr και τον Subs Player, όπου και μπορείτε να την παρακολουθήσετε δωρεάν.​
 
Πίσω
Μπλουζα Κάτω μέρος